Cerkak

KANGGO ADIKU SING DAK TRESNANI

Wengi wes tansaya sepi, manuk guek wes ngatonke suarane. Nanging rini isih durung iso turu, deweke iseh lungguh ana ing kasur tanpa dipan kamar kose. Mau esuk rini entuk telpon seko ibune, ngendikane ibune adeke Rini sing jenenge Galih larane kumat meneh. Galih kawit cilik duwe loro ginjal nanging wes pirang-pirang tahun lorone wes soyo mari. Nanging tanpa deduga larane adine mau kumat meneh. Loro sing ambal kaping pindho iki ngendikane dokter luwih parah lan butuhake ragat sing luwih akeh. Rini sing mahasiswa  ana ing UNY iki adoh saka wong tua. Kanggo kuliahe deweke wae wis butuhake ragat sing ora satitik. Rini mung ngalamun mikirake nasibe adike. Kepriye carane ben uwong tuane ora kabotan anggone ngragati pengobatane adike lan uga ngragati deweke kuliyah ana ing Ngayogyakarta. Bapake rini mung pensiunan PNS sing duit pensiunane uga ora akeh. Ibuke Rini iya mung ibu rumah tangga, biyen wis tau adol sandangan ana ing pasar cedak ngomahe nanging lebar Galih lara ibune leren anggone dodol sandangan. Wengi iki Rini amung bisa andedonga karo Gusti sing Maha Kuwaos, mugi-mugi deweke diwenehi dalan kang bisa ngrampungake masalahe. Ana ing sepertelune wengi wektu kang apik lan dijajekake Gusti Rini donga, nyuwun dumateng Gusti. Ora krasa eluh netes ana ing pipine.

Dina sesuke Rina mutusake bali ana ing desane, niliki adine kang wes mlebu rumah sakit. Desa kang asri lan iseh ijo royo-royo, tanduran pari kang endah didelokake, uwit-uwit klapa ana ing tengahing sawah, manuk emprit sing mabur ana ing tengahing sawah golek pangan, lan bajing sing mluncat seko wit siji lan sijine. Rini mlaku ana ing dalan kang durung di aspal tumuju omahe. Omahe Rini ana ing sisih kidul kulon desane, yen arep tumuju ngomahe Rini nglewati omahe tangga-tanggane amarga omahe ana ing pojokan. Rini aruh-aruh marang simbah-simbah kang omahe ana ing cedaking omahe Rini kang lagi meme gabah, “nderek langkung mbah”, simbahe mlengo terus mangsuli “monggo-monggo nok, gek bali seko kuto nok?” karo mesem rini mangsuli “injih mbah...”. Rini banjur mlaku maneh tumuju omahe. Ana ing ngarep omahe Rini ngucap salam banjur arep bukak lawang nanging lawange dikunci. Batine rini “paling bapak karo ibuk lagi nunggu Galih ana ing Rumah Saking”. Banjur rini jukuk kunci ana ing ngisor pot kembang, biasane keluargane nek omahe dikunci kuncine ditinggal ana ing ngisor pot. Rini mlebu banjur terus mlebu ana ing kamare. Lebar adus Rini langsung tumuju ana ing rumah sakit cerak kabupaten. Rini numpak bis sambi nggowo oleh-oleh kang digawa saka kuta kanggo adine. Tekan rumah sakit adine wis diinfus lan wis dinggoni oksigen. Ana ing rumah sakit ana Ibu lan bapake. Galih dirawat ana ing ruang melati sing sak kamar kanggo wong 2.  Rini kuwatir karo kahanane adine sing koyo ngono kui lan mikir nganggo opo keluargane bayar ragat rumah sakit iki. Rini nyuwun persa karo ibune “kados pundi buk Galih sakmenika?” banjur ibune mangsuli “yo kaya ngene ki nok, wingi Galih teka-teka lara dadane karo pucet banget ngana kae, banjur karo bapakmu digawa ana kene”. Rini mantuk-mantuk terus nerusake pitakone “lajeng ngendikanipun dokter kados pundi bu?” ibune ngandarake “ ya kaya sing dikandakake bapakmu neng telpon wingi kae, banjur dikon opnam ana ing kene”. Bapake Rini nembe sare ana ing kursi, banjur wungu “ Kowe wis tekan to nduk, tekan jam piro mau?”

Rini mangsuli “ Injih pak, nembe kemawon”.

“ Kuliahmu pie nok lakyo lancar-lancar wae to? “

“ Injih pak alhamdulilah lancar menika ajeng badhe ujian akhir semester”

“ Owh...yo sinau sing sregep yo nok..”

“ Injih pak pangestunipun”

					#######

 

            Wis sewulan adine Rini ana ing rumah sakit, uwong tuane wis kentekan akal meneh kepiye carane ben Galih isa mari lan pulih kaya sakdurunge. Ngendikane dokter Galih kudu dioperasi nanging tabungane Bapake ora cukup kanggo bayar oprasi kui mau. Kamangka Rini uga wis arep mlebu semester sak candake. Wong tuane Rini wis kentekan akal arep kepiye maneh anggone nggolek duit lan utangan kanggo ngragati anak-anake. Banjur Rini mutusake cuti saka kuliayahe kanggo kerja ngrewangi bapak ibune golek ragat kanggo adine. Rini golek gawean ana ing kuta, deweke dadi penjaga toko ana ing kuta. Bayare pancen ora gede, sek peenting bisa biyantu wong tuane. Pisanan Rini ngomong karo bapak ibuke, bapak ibuke ora sarujuk karo apa sing dadi keputusane. Nanging ya kepiye maneh bapak ibuke wis kentekan ragat. Kanggo ngirit duit Rini anggone mangkat nyambut gawe nganggo pit ontel mangkat jam 6 esuk ben ora telat sebab mlebune jam setengah 8. Rini uga ora tau jajanan, deweke mesthi sangu maem saka ngomah. Kadang Rini uga poso senin kemis donga supaya adine diwenehi kasarasan. Nek Rini lagi prei anggone nyambut gawe deweke yo ngrewangi bapake ana ing pasar adol sembako.

            Seprene Galih lara lan durung dioprasi, gandheng saiki wis ana ragate banjur Galih dioprasi. Rini sing ngurus kabeh keperluane Galih. Rini pancen mbayu kan tresna karo karo adine. Kabeh dilakoni kanggo adine. Sakwise dioprasi Galih banjur ngomong karo mbakyune “mbak Rini maturnuwun banget ya wes gelem berkorban kanggo adimu iki”

“Iya le...wis dadi kewajibanku, iki ya ora mung seka aku nanging bapak lan ibu uga”

“Iya mbak aku ora bisa bales apa-apa”

“Uwis sek penting awakmu sehat meneh”

                                                                          #######        

            Seminggu lebar dioprasi Galih wis oleh bali ana ing ngomahe. Nanging iseh kudu kontrol meneh ana ing rumah sakit pendak minggune. Rini uga iseh kerja nggolek duit kanggo adine, sakjane Rini isih pengen kuliah nanging ora ana ragat kanggo kuliahe Rini.  Deweke ora gelem gawe rekasane bapak lan ibune. Rini ana ing ngomahe uga seneng diparani bocah-bocah cilik sing njaluk diajari anggone sinau. Rini uga ngajari tanpa njaluk imbalan saka tangga-tanggane kui mau. Ana ing desane Rini dikenal bocahe pancen apik, sumeh karo sapa wae. Salah sawijining tanggane sing jenenge Bu Sumilah omong-omongan karo ibune Rini ana ing ngarep omahe Rini.

Bu Sumilah nyuwun persa “ yu kepriye si Galih apa wis mari?” 

“Alhamdulilah lebar dioprasi kae wes mendingan yu” wangsulane ibune Rini

Owh ya Alhamdulilah nek ngono muga-muga ya cepet mari koyo biasane meneh”

“Iya yu Amin Amin, matur nuwun..”

“Lha Rini nandi iki yu kayane aku mau kok kepetuk ning dalan”

“Lagi nyambut gawe saiki ki yu ning kuta”

“Oalah apa iya? Lha terus kuliahe piye yu”

“iya yu kuliahe leren, ya kepiye maneh ragate ora ana”

“Owh ngrewangi bapak ibune to saiki”

“Iya yu ngrewangi golek ragat nganggo adine”

“Yo muga-muga wae cepet mari ya yu si Galih, yo wis ya yu aku arep methuk anake iki”

“owh ya yu maturnuwun”

Banjur Bu Sumilah mau lunga methuk anake, lan ibune Rini mlebu ana ing omahe. Ibune Rini janjane ya pengen anake Rini kui ngrampungke kuliyahe bisa dadi sarjana lan dadi guru. Batine ibune Rini “ Ya...muga-muga wae sesok Rini isa nerusake kuliahe lan dadi sarjana”. Pangangen-angen ibune mau bakal kadadean.

            Nanging dina iki Rini lagi ora beja. Deweke diarani jikuk duwite kancane ana ing pagaweane. Rini pancen ana ing nggon kadadean wektu iku, nanging deweke babarpisan ora demek apa maneh ngasi jupuk duwite kancane. Ana ing papan pagewane Rini pancen paling digatekake lan disenengi karo juragane merga Rini kui bocahe manud lan telaten. Mbok menawa merga kui ana kancane sing ora seneng karo deweke. Merga kadadean kui rini ditokake saka pagaweane tanpa pesangon saka juragane. Rini pancen lara ati tenan diarani nyolong, nanging deweke tetep sabar lan ikhlas narima. Deweke yakin ana hikmah saka kadadean iki.

            Dina iki Rini bali ora kaya adate, adate deweke bali sore saiki jam 14.00 deweke wis tekan ngomah. Tekan ngomah banjur ditakoni karo ibuke. “Lho kok kadingaren yahmene wis bali nduk?” Rini mangsuli karo netesake eloh, “Nyuwun ngapunten bu kula sampun dipundalaken saking padamelan kula.”

“Ditokake pie maksudmu? Apa salahmu kok ngasi ditoke kui?”

“Kula dipunarani mendhet artanipun kanca kula wonten ing padamelan buk”

Ibune kaget banjur nakoni putrane mbarep meneh “Diarani nyolong? MasyaAllah...isa-isane, ning lakyo koe ora jukuk to nduk?”

“Sakestu buk, kula mboten mendhet, demek kemawon kula mboten wantun”

“Oalah nduk nduk... yo uwes sing sabar ya, muga-muga Gusti Allah maringi ganti sing luwih apek ya nduk”

“Injih buk, pangestunipun”

“Yo wis kono gek ganti klambi banjur ngrewangi bapakmu wae”

            Sakjane dina iki ibune Rini butuh duwit kanggo bayar utang karo juragane beras. Lebar kadadean Galih mlebu rumahsakit lan oprasi ibune Rini kerep utang marang tangga teparone, salah sawjine ya Pak Mahmut juragane beras. Maune ibune arep nyileh karo Rini nanging krungu ceritane Rini, ibune ora tega anggone nyilih duit kui mau.

                                                                                               

 ########

              Sawijing dina bulik saha paklike Rini saka Jakarta mara ana ing omahe bapak lan ibune Rini. Merga bulike Rini krungu yen Galih lebar dioprasi. Ana ing kana Bulike takon werna-werna saka kepiye kahanane Galih saiki tekan kuliyahe Rini. Ana ing kamar  tamu ana Ibuke Rini, Rini lan paklek bulike kui mau, bapake iseh ana ing pasar, lan Galih ya durung bali anggone sekolah.

“Kepiye mbakyu kahanane Galih saiki apa wis pulih temenan?”

“Yo ngono kae lek, wis mendingan wis mlebu sekolah barang, nanging iseh kudu kontrol.”

“Oh ya apik nek ngono, sekolahe barang lakyo lancar to mbak?”

“Ya Alhamdulilah, bien ya ketinggalan nanging ya iso ngikuti pelajaran meneh.”

Banjur paklike takon marang Rini “ Koe piye nduk, lakyo sehat to?”

Rini mangsuli “Alhamdulilah Pak Lik pangestunipun”

“Kepiye kuliahmu saiki nduk lakyo lancar-lancar wae to?

“Em...menika nembe leren Pak Lik,”

“Lho ngopo kok ana acara leren barang ki?”

“Badhe pados padamelan kemawon Pak Lik, biyantu bapak kaliyan Ibu”

“Lho nek arep golek gawean ki lakyo apike nek wis lulus dadi sarjana to nduk?”

“Injih Pak Lik namung mboten wonten biayanipun”

Banjur bulike sing ngendika “ Nek pancen kui maslahe aku lan Pak Likmu sanggup ngragati koe nduk, lakyo rapopo to mbakyu?

“Ya nek ora ngrepoti awakmu dek, umpama ngesuk aku wis due duit ya tak gantenane” Ibuke Rini sing mangsuli.

“Uwis mbayu, Rini iki wis tak anggep kaya anakku dewe, luwih becik anakmu ki neruske kuliah.”

Banjur Rini ngomong “ Sakestu menika Bulik?”

“Ya tenan nduk, sesok kok urusana kuliahmu, ben aku alan Pak Likmu sing ngragati”

“Iya nduk rasah sungkan aku iki ya sedulurmu Paklikmu.” PakLike Rini uga melu mangsuli

Sambi ngambung tangane bulike Rini ngomong “Maturnuwun Bulik, maturnuwun sanget.”

“Iya iya nduk sing sregep ya anggomu sinau.”

              Semester candake Rini wis bisa sinau meneh ana ing UNY. Kanthi temenan, lan ora mikir ragat meneh. Lan adine Rini, Galih uga wis mari lan ora prelu kontrol meneh ana ing rumah sakit. Bapak lan ibune Rini wis tenang anak-anake wis bisa sekolah. Rini uga nggolek beasiswa, saka duwit beasiswane mau Rini bisa biyantu nglunasi utang-utange wong tuane.